Sveppasýkingar hjá sundgestum
Inngangur
Sveppasýkingar í tánöglum eru algengt vandamál á Íslandi og hefur kostnaður vegna sveppalyfja aukist töluvert hin síðustu ár. Nýleg íslensk rannsókn bendir til þess að um 8% Íslendinga séu með sveppasýkingar í tánöglum. Mikilvægt er að rannsaka faraldursfræði naglsveppasýkinga vel svo unnt sé að beita viðeigandi forvörnum. Því hefur verið haldið fram að sundfólk eigi meiri hættu á að smitast af fótsveppum en aðrir og tilgangur þessarar rannsóknar er að athuga hvort sá grunur sé á rökum reistur.
Aðferðir
Rannsóknin var framkvæmd í Laugardalslauginni. Hún stóð yfir í 14 daga, frá 15. mars til 12. apríl, 6 klst á dag og var 10. hverjum íslenskum gesti, eldri en 18 ára boðið að taka þátt í könnuninni. Þátttaka var 75% eða 266 manns, 183 karlar og 83 konur. Aldur þátttakenda var á bilinu 17-88 ár. Meðalaldur karla var 51 ár og kvenna 57 ár. Fætur þátttakenda voru skoðaðir og þeir svöruðu spurningalista. Ef grunur var um sveppasýkingu var tekið sýni, sem síðan var smásjárskoðað og ræktað á Sabourauds agar.
Niðurstöður
Tíðni sveppasýkinga í tánöglum staðfestra með ræktun reyndist vera 22,6% meðal sundgesta og gæti verið allt að 28,6%, ef einnig er tekið tillit til þeirra sem reyndust vera með jákvæða smásjárskoðun. Trichophyton rubrum var langalgengasti sveppurinn sem ræktaðist (90%) en einnig ræktuðust Trichophyton mentagrophytes og Epidermophyton floccosum í nokkrum tilfellum. Algengast var að neglurnar á stóru tánum væru sýktar. 26,2% karla voru með sveppasýkingar í tánöglum en 14,5% kvenna, ef miðað er við jákvæða ræktun. Tíðni sýkinga eykst með aldri og hjá eldri en 70 ára var tíðnin um 40%, en 12% í aldurshópnum 30-49 ára. 57% aðspurðra kváðust hafa fengið sár á milli tánna, en það bendir til sveppasýkingar í húð (tinea pedis), og var það nokkuð algengara hjá þeim sem voru með jákvæða ræktun. 94% aðspurðra stunda sund reglulega.
Ályktun
Greinilegt er að sveppasýkingar í tánöglum eru algengari hjá sundgestum en gengur og gerist. Ef miðað er við nýlega íslenska könnun virðist tíðnin vera um þrefalt hærrri hjá þeim sem stunda sund reglulega. Það er því eðlilegt að álykta að sveppir smitist manna á milli á sundstöðum. Brýnt er að finna leiðir til að sporna við þessu og gætu breytt þrif og aukin fræðsla verið skref í rétta átt.
